वॉरेन बफे

यशस्वी गुंतवणूकदार म्हणून वॉरेन बफे हे नाव बहुतेक सर्वानाच माहीत असेल.
        
           १९३० साली ओमाहा, नेब्रास्का येथे जन्माला आलेले बफे हे जागतिक पातळीवर तिसरे श्रीमंत गृहस्थ आहेत (फेब्रुवारी २०१८ च्या आकडय़ांनुसार).

           शेअर बाजारातील असा एखादाच गुंतवणूकदार असेल ज्याला यांच्याबद्दल काहीच माहिती नाही.
             वयाच्या ११व्या वर्षांपासून त्यांनी शेअर बाजारात गुंतवणूक करायला सुरुवात केली. व्यवसायाचा अनुभव ते लहानपणीच घेऊ  लागले होते. स्वत:च्या आजोबांच्या किराणा मालाच्या दुकानात काम करणे, बबलगम – कोका कोला – साप्ताहिक पत्रिका दारोदारी जाऊन विकणे, रोजचा पेपर टाकणे अशी कामं त्यांनी केली. १९४४ साली जेव्हा ते १४ वर्षांचे होते तेव्हा त्यांनी स्वत:च्या बचतीतून ४० एकर शेतजमीन विकत घेतली होती, आणि आयकर विवरण पत्र भरले होते.
                 महाविद्यालयीन शिक्षण पुरे होईपर्यंत त्यांच्याकडे स्व-कमाईतून ९,८०० डॉलर इतकी बचत होती (आजचे साधारणपणे ६५ लाख रुपये). बर्कशायर हाथवे ही त्यांची नामांकित गुंतवणूक कंपनी त्यांनी थोडी थोडी करून १९६२-१९६७ या काळात विकत घेतली जिचा एक इक्विटी शेअर (क्लास ए) हा आज २९५,००० डॉलरचा (सुमारे रु १.९० कोटी) आहे. बफे यांनी ही कंपनी घेतल्यापासून, समभागधारकांना फक्त एकदाच लाभांश मिळाला आणि तोही १९६७ साली. बफे यांचं ध्येय एकच – समभागधारकांसाठी दीर्घकालीन गुंतवणूक परतावा! आणि तो दिलासुद्धा (१९६५ पासून वार्षिक पुस्तकी मूल्यात सरासरी १९ टक्के वाढ!)
           २००६ साली त्यांनी त्यांची पुष्कळशी इस्टेट दान केली. २००८ साली फोर्ब्स या कंपनीने त्यांना जगातील सर्वात श्रीमंत माणूस म्हणून घोषित केले.

     तर अशा प्रकारचा इतिहास असणाऱ्या बफे यांची खालील गुंतवणूक सूत्रे ही प्रत्येक गुंतवणूकदाराने नुसती वाचून न ठेवता ती मेंदूत कोरून घेतली पाहिजेत:

१. कधी पैसे घालवू नका. शेअर बाजारात रोज काही न काही होते. पण आपला गृहपाठ चांगला ठेवा आणि योग्य किंमत मोजा म्हणजे नुकसान टाळता येईल.

२. किंमत मोजताना शेअर बाजारातील रोजचे वरखाली होणारे भाव पाहू नका. गुंतवणुकीचे मूल्यमापन करा.

३. अशा गुंतवणुकीपासून लांब राहा जी समजत नाही. कमी जोखीम पत्करून परतावे कसे वाढवता येतील याकडे लक्ष असू द्या.

४. चांगल्या आणि योग्य लोकांबरोबर राहा, जे तुमच्यापेक्षा हुशार आहेत. संगतीचा फरक पडतो.

५. पुढे काय होणार हे ठरविण्यापेक्षा मागे झालेल्या गोष्टींचा आढावा घेणे सोपे आहे.

६. ठीकठाक कंपनी चांगल्या किमतीला घेण्यापेक्षा चांगली कंपनी ठीकठाक किमतीत घ्या.

७. मोठी स्वप्ने बघा आणि त्यांना प्रत्यक्षात कसे उतरवता येईल यावर नेहमीच लक्ष ठेवा.

८. अशी गुंतवणूक करा की, पुढे १० वर्षे जर शेअर बाजार बंद राहिला तरी चालेल.

९. गुंतवणूक करताना दीर्घकाळाचा विचार करा.

१०. गृहपाठ चांगला असेल तर गुंतवणूक सोपी आहे. अन्यथा लोक सोप्या गोष्टींना क्लिष्ट करतात.

११. प्रत्येक वेळी काही न काही केलंच पाहिजे असे नसते. कधी कधी नुसतेच बसून योग्य संधीची वाट पाहणे योग्य ठरते.

१२. तुम्हाला जे मिळाले त्यातून समाजाला परत द्या.

१३. स्वत:चे अंदाज बांधा, दुसऱ्याचे अंदाज हे तुमचे भविष्य सांगू शकत नाही.

१४. नाही म्हणायची सवय लावा. नेहमी हो म्हणणारे बहुतेक वेळा फसतात.

१५. अल्पकालीन गुंतवणुकीपेक्षा दीर्घकालीन गुंतवणूक करा. जो शेअर १० वर्षांसाठी घेणार नसाल, तो     १० मिनिटांसाठीही घेऊ नका.