व. पु. काळेंची भन्नाट २५ वाक्य

*व. पु. काळेंची भन्नाट २५ वाक्ये*

*१. गगनभरारीचं वेड*

कबुतराला गरुडाचे पंख लावता येतीलही पण गगनभरारीचं वेड हे रक्तातच असावं लागतं. कारण आकाशाची ओढ दत्तक घेता येत नाही.

*२. झुंज*

वादळे जेव्हा येतात तेव्हा आपण आपल्या मातीला घट्ट रुजून राहायचं असतं. ती जितक्या वेगाने येतात तितक्याच वेगाने निघूनही जातात. वादळ महत्त्वाचे नसते. प्रश्न असतो कि आपण त्यांच्याशी कशी झुंज देतो आणि त्यातून कितपत बऱ्या अवस्थेत बाहेर येतो याचा.

*३. कॅलेंडर*

भिंतीकडेच पाहत आयुष्य घालवणार्‍या रिकाम टेकड्यांना कॅलेंडर वर कुठलही चित्र चालतं.व्यक्तीमत्व घडवणार्‍या माणसांच्या बाबतीत,तारखांचे चौकोन जास्त सचित्र असतात.प्रत्येक चौकोनावर वेगळं चित्र,वेगळा विचार,वेगळी प्रगती,वेगळं शिखर.

*४. संघर्ष कुठपर्यंत?*

आकाशात जेव्हा एखादा कृत्रिम उपग्रह सोडतात तेव्हा गुरुत्वाकर्षणाच्या सीमेबाहेर पिटाळून लावेपर्यंत सगळा संघर्ष असतो. त्याने एकदा स्वतः गती घेतली कि उरलेला प्रवास आपोआप होतो. असंच माणसाचं आहे...समाजात विशिष्ट उंची गाठेपर्यंत जबर संघर्ष असतो. पण एकदा अपेक्षित उंचीवर पोहचलात कि आयुष्यात अनेक समस्या ती उंचीच सोडवते.

*५. पडावं तर असं!*

आपत्ती पण अशी यावी कि इतरांना हेवा वाटावा. व्यक्तीचा कस लागावा. पडायचंच असेल तर ठेच लागून पडून नये. चांगलं २००० फुटांवरून पडावं. म्हणजे माणूस किती उंचावर पोहचला होता हे तरी जगाला कळेल.

*६. परिपूर्णता?*

जगातील कुठलीच गोष्ट परिपुर्ण नाही. परमेश्वरानं सोनं निर्माण केलं. चाफ़्याची फ़ुलं सुद्धा त्यानंच निर्माण केली. मग त्याला सोन्याला चाफ़्याचा वास नसता का देता आला ? अपुर्णतेतही काही मजा आहेच की..

*७. नको असलेला भाग*

दगडात मूर्ती असतेच. त्याचा फक्त नको असलेला भाग काढून टाकायचा असतो. आणि मग ह्याच भावनेने निसर्गातील इतर गोष्टींकडे पहा. झाडे, नद्या, वारे, आकाश, जमीन आणि शेवटी माणूस. माणसातही नको असलेला भाग दूर करायला शिका.

*८. पशू माणसांपेक्षा श्रेष्ठ*

पशू माणसांपेक्षा जास्त श्रेष्ठ आहेत कारण ते INSTINCT वर जगतात...बेदम वजन वाढलंय म्हणून घारीला उडता येत नाही, किंवा एखादा मासा बुडाला असं कधी ऐकलंय का ?

*९. समस्या*

अनेक समस्या त्यावेळी सुचेल त्या मार्गाने सोडवाव्या लागतात. थोडा अवधी लोटल्यावर मग कायमचा उपाय शोधावा. दुध अचानकपणे म्हणजे आपण तंद्रीत असताना, कोणत्यातरी क्षणी लाट अंगावर यावी त्या वेगाने वर काठापर्यंत येते. चिमटा शोधायला वेळ नसतो. अशा वेळेला पाण्याचा शिडकावा करून ते तिथल्या तिथे शांत करायचं असतं. थांबवायचं असतं. मग सावकाश चिमटा शोधावा, उसंत घेवून ते खाली उतरवावं. तसच काहीसं अनेक समस्यांचं असतं.

*१०. प्रोब्लेम्स कुणाला नसतात?*

प्रोब्लेम्स कुणाला नसतात? ते शेवटपर्यंत असतात. पण प्रत्येक प्रोब्लेमला उत्तर असतेच.ते सोडवायला कधी वेळ हवा असतो, कधी पैसा तर कधी माणसे. या तिन्ही गोष्टीं पालिकडचा प्रोब्लेम अस्थित्वात नसतो.

*११. समोरच्याच्या दुःखाचे समाधान*

समोरच्या दुःख सांगणाऱ्या माणसाचं जर समाधान करायचं असेल, त्याला दिलासा द्यायची इच्छा असेल तर तो जे बोलतो त्यातलं सत्तर टक्के तुम्हाला ऐकू येता कामा नये. कारण त्याच्या आयुष्यातल्या दुःखाला पुष्कळदा त्याचा मूर्खपणाच कारणीभूत असतो. तो जेव्हा ऐकू येत नाही तेव्हाच सहानुभूती दाखवणं शक्य होतं. तो जे बोलतो ते जर सगळं ऐकू आलं त्यालाच एक झापड मारावीशी वाटते.

*१२. आयुष्याचे 'सुयोग्य व्यवस्थापन'*

जेव्हा अडचणीत असाल तेव्हा प्रामाणिक रहा. जेव्हा आर्थिक परिस्थती चांगली असेल तेव्हा साधे रहा. जेव्हा एखादे पद किंवा अधिकार असेल तेव्हा विनयशील रहा. जेव्हा अत्यंत रागात असाल तेव्हा शांत रहा. यालाच आयुष्याचे 'सुयोग्य व्यवस्थापन' असे म्हणतात.

*१३. पळू नका*

प्रश्नांपासून नेहमीच पळता येत नाही. कधी न कधी ते पळणाऱ्याला गाठतातच. पळवाटा मुक्कामाला पोहचत नाहीत. मुक्कामाला पोहचतात ते सरळ रस्तेच.

*१४. पाठीची खाज*

पाठीला चमत्कारिक ठिकाणी खाज सुटावी , आपला हात वर पोहचत नाही व दुसर्याला नक्की जागा सापडत नाही अशी अवस्था जीवनात ही बऱ्याचदा होते..

*१५. माफी*

माफी मागितल्याने तुम्ही चुकीचे होता आणि समोरची व्यक्ती बरोबर, हे कधीही सिद्ध होत नाही. माफीचा खरा अर्थ तुमचं नातं टिकवण्याची लायकी त्या दुसऱ्या व्यक्तीपेक्षा तुमच्यातच जास्त आहे.

*१५. खर्च-हिशोब*

खर्च झाल्याचं दुःख नसतं. हिशोब लागला नाही कि त्रास होतो.

*१६. गैरसमज*

गैरसमज हा कॅन्सरसारखा असतो. तिसऱ्या अवस्थेला पोहचल्यावर तो आपलं स्वरूप प्रकट करतो.

*१७. शस्त्रक्रिया. भीती-अभिमान*

शस्त्रक्रिया होण्यापूर्वी प्रत्येक रोगी घाबरलेला असतो. बरा झाल्यावर शिवलेली जखम तोच कौतुकाने दाखवत सुटतो.

*१८. अपेक्षा-ऐपत*

घेणाऱ्याच्या अपेक्षेपेक्षा देणाऱ्याची ऐपत नेहमीच कमी पडते.

*१९. अपयशाची भीती*

माणूस अपयशाला भीत नाही. अपयशाचं खापर फोडायला काहीच नाही मिळालं तर? याची त्याला भीती वाटते.

*२०. खरी शोकांकिका:*

बोलायला कोणीच नसणं यापेक्षा आपण बोललेलं समोरच्यापर्यंत न पोहचणं हि शोकांकिका जास्त भयाण.

*२१. कौतुकाची खुमारी*

कौतुकाला थोडी हेव्याची किनार असल्याशिवाय त्याला खरी खुमारी येत नाही.

*२२. झरा आणि डबकं*

वाहतो तो झरा आणि थांबतं ते डबकं! डबक्यावर डास येतात आणि झऱ्यावर राजहंस!

*२२. कागद-सर्टिफिकेट*

सगळे कागद सारखेच! त्याला अहंकार चिकटला कि त्याचं सर्टिफिकेट होतं.

*२३. रातकिड्याचा आवाज*

रातकिडा कर्कश ओरडतो यात वादच नाही. त्याचा त्रास होतो. पण त्यापेक्षाही जास्त त्रास तो कुठे बसून ओरडतो हे सापडत नाही त्याचा होतो.

*२४.फुगा किती फुगवायचा?*

एखादा फुगा फुगवता फुगवता एका क्षणी फुटतो. तो फुटल्यावर समजतं, तो किती फुगवायला नको होता.

*२५ हरवण्यासारखं घडवा*

आपण हरवण्यासारखं आयुष्यात जरूर घडायला हवं , कारण अशा स्थळावरून परतताना माणूस 'माणूस' राहत नाही. परतून येतं ते चैतन्य!
  

What is spiritual maturity?

What is spiritual maturity?

1. Spiritual Maturity is ​when you stop trying to change others, ...instead focus on changing yourself.​

2. Spiritual Maturity is when you ​accept people as they are.​

3. Spiritual Maturity is when you ​understand everyone is right in their own perspective.​

4. Spiritual Maturity is when you ​learn to "let go".​

5. Spiritual Maturity is when you are able to ​drop "expectations" from a relationship and give for the sake of giving.​

6. Spiritual Maturity is when you ​understand whatever you do, you do for your own peace.​

7. Spiritual Maturity is when you ​stop proving to the world, how intelligent you are.​

8. Spiritual Maturity is when you ​don't seek approval from others.​

9. Spiritual Maturity is when you ​stop comparing with others.​

10. Spiritual Maturity is when you ​are at peace with yourself.​

11. Spiritual Maturity is when you ​are able to differentiate between "need" and "want" and are able to let go of your wants.​
​& last but most meaningful !​

12. You gain Spiritual Maturity when you ​stop attaching "happiness" to material things !!​

"Wishing all a happy Spiritually matured life.
=======================================

From Editor's desk

If you have any article, story, or poem in Hindi, english or Marathi, which you want to share. Please email us with that information with your photo. Our email address is: swapnwel@rediffmail.com

We'll PUBLISH your information on this blog with your name and photo

. Thanks!

निरमा डिटर्जेंट की मार्केटिंग ट्रिक

70 के दशक में यूनीलीवर का सर्फ भारत में सबसे अधिक बिकने वाला वाशिंग पाउडर था। यूनीलीवर उस समय हिंदुस्तान लीवर के नाम से जानी जाती थी। बड़ी कम्पनी होने की वजह से यूनीलीवर का कोई कम्पटीशन नहीं था, लेकिन ऊँचे दाम की वजह से मध्यम और कम आय वर्ग के सभी लोग सर्फ पाउडर खरीदने में सक्षम नहीं थे।

            मध्यम वर्ग और कम आय के इस वर्ग की सर्फ पाऊडर न खरीद पाने की कमी को निरमा डिटर्जेंट ने बखूभी समजा। और मार्किट इस की डिमांड को  समझते हुए निरमा डिटर्जेंट ने सस्ते दाम और चतुर मार्केटिंग रणनीति से मार्केट लीडर सर्फ को पिछाड़ दिया ।

       उस समय सर्फ पाउडर की कीमत 12 रुपये प्रति किलो थी, जबकि निरमा पाउडर का दाम 3 रुपये प्रति किलो था।  निरमा पाउडर खुशबूदार नहीं था, न ही उसमें हाई ग्रेड के केमिकल थे, इसी वजह से यह सस्ता था और हर कोई इसे खरीद सकता था। निरमा पाउडर का सस्ता होना लोकप्रिय होने की मुख्य वजह था।

अब निरमा डिटर्जेंट की अगली चुनौती यह थी कि  दुकानों तक कैसे पहुँचाया जाये। मार्किट में निरमा पाउडर की डिमांड पैदा करने के लिए कर्सनभाई पटेल जो निरमा डिटर्जेंट कंपनी के प्रमुख थे, उन्होंने ने एक रोचक तकनीक अपनाई। बिना कोई पैसा खर्च किये इस मार्केटिंग ट्रिक से बाजार में निरमा पाउडर की बिक्री तेजी से बढ़ने लगी।

कर्सनभाई ने अपनी फैक्ट्री के वर्कर्स की पत्नियों से एक विनती की। उन्होंने उनसे कहा कि वे नियमित रूप से अपने मोहल्ले, एरिया की सभी जनरल स्टोर्स, किराने की दुकानों पर जाकर निरमा वाशिंग पाउडर की मांग करें।

दुकानदारों ने देखा कि इनती सारी औरतें एक खास वाशिंग पाउडर की ही डिमांड कर रही हैं। जब निरमा के डिस्ट्रीब्यूटर उन दुकानों पर पहुँचते तो दुकानदार तुरंत ही निरमा वाशिंग पाउडर का स्टॉक ले लेते। सस्ता दाम होने की वजह से पाउडर बिकने में देर भी न लगती और लोगों को भी इस पाउडर के बारे में पता चलने लगा।

इसी प्रकार लगातार मार्किट में बढ़त बनाते हुए एक समय ऐसा भी आया जब निरमा वाशिंग पाउडर ने भारत के 35% बाजार पर एकाअधिकार कर लिया था। कर्सनभाई पटेल की इस चतुर लेकिन सरल सी मार्केटिंग ट्रिक से उनकी छोटी सी कम्पनी मार्केट लीडर बन गयी।

=============================================

संपादक की डेस्क से

यदि आप के पास हिंदी, अंग्रेजी, या मराठी भाषा मे कोई  लेख, कहानी, या  कविता है। जिसे आप publish  करना चाहते है। तो कृपया आपकी कहानी आपके फोटो के साथ हमें भेज दिजिये । हमारा ईमेल आईडी है: swapnwel@rediffmail.com और उस कहानी,लेख ,कविता को हम आपके नाम और फ़ोटो के साथ ही  इस ब्लॉग पर publish कर देंगे।

         तो दोस्तो लिखना सुरु कीजिये।हम आपकी राह देख रहे है।

 धन्यवाद !!!!!!!!

खाजगी कंपन्यांच्या शाळा

खासगी कंपनी शाळा  म्हणजेच  शिक्षणाचे खासगीकरण होय.

आता या कंपन्या आपल्या शाळांना सम्पवू शकतात...

नव्हे नव्हे ... शाळांना संपवण्यासाठीच ही सुरुवात आहे .

आता पालक व्हाउचर घेऊन या शाळात गेल्यास नवल वाटायला नको...

एका अस्ताची सुरुवात केव्हाच झाली आहे...

आधी सेमी आणि आता इंग्लिश माध्यमाच्या शाळांकडे पालक-विद्यार्थी निघाले आहेत. पटसंख्येअभावी मोठ्या शहरांतल्या 'प्रतिष्ठित' खासगी मराठी (माध्यमाच्या) शाळा बंद पडल्यात/पडताहेत. मोठ्या प्रमाणावर मुलांचे स्थलांतर सुरुये. नव्याने मराठी शाळा सुरु करायला घाई घाई परवानगी मिळत नाहीये!

महानगरपालिकेच्या, नगरपालिकेच्या अनेक शाळांना तर आधीच टाळे लागलेत. आता तर शासनाने झेडपीच्या शाळांना टाळे ठोकायला सुरुवात केलीय. १३१४ ही केवळ सुरुवात आहे.

शिक्षणाची हमी देणारा कायदा आलेला असताना मोफत शिक्षणाची वाट लावली जातेय. शिक्षण भांडवलदारांच्या घशात घातले जातेय.कंपनी कायद्यात दुरुस्ती केली जाणार आहे. मराठी शाळा आचके देताय. मृत्यूशय्येवर आहेत... मला काय त्याचे, म्हणत. आम्ही सारे शांत, निवांत आहोत. काही जण तेवढे हळहळ व्यक्त करताय...

२०२१ साली मराठी माध्यमाच्या शाळा बंद झालेल्या असतील, असा अहवाल एका संस्थेने अलिकडेच प्रसिद्ध केलाय.

समाजात इतके सगळे क्रांतिकारी बदल अत्यंत वेगाने घडत असताना हे बदल नेमके कशामुळे घडताहेत? याविषयी काही संशोधन, अभ्यास होताना दिसत नाहीयेत. आपल्या हातातून या गोष्टी सूटून चालल्यात.

समाजातले धुरीण काहीही भूमिका घेताना दिसत नाहीयेत. संशोधन संस्था, अभ्यासक, विचारवंत, शिक्षणतज्ज्ञ, साहित्यिक, वृत्तपत्रे, कार्यकर्ते, लोकप्रतिनिधी याकडे खोलात जाऊन संवेदनशील नजरेने का बघत नसतील? त्यांनी गुळणी का धरलीय?(इथे अपवाद मान्य आहेत.)

फार मोठ्या संघर्षानंतर शिक्षणाचा हक्क मिळाला आहे. आता लगेचच गरीबांच्या मुलांपासून शिक्षण हिरावून घेतले जात असताना समाजात याची काहीच चर्चा होताना दिसत कशी नाही? हा कळीचा प्रश्न एकाएकी इतका पोरका कसा काय झालाय?

समाजाच्या जाणिवाच बोथट झाल्यायेत? की याच्याने माझे काय बिघडणारय, या आत्मघातकी मध्यमवर्गीय आत्मकेंद्रित वृत्तीने तोंडं गप्प आहेत? ज्यांना समजते, ज्यांनी भूमिका घ्यायला हवी असे लोकही व्यवस्थेला शरण गेलेत की हतबल झालेत? की या प्रश्नाचे त्यांचे आकलनच मार खाते आहे? यातले गांभीर्य कोणाच्या लक्षात येत नाहीये, की लक्षात येत असूनही भूमिका घ्यायचे आणि त्यासाठी 'किंमत' मोजायला लागते म्हणून लोक बोलायचे टाळत आहेत लोक? नेमके काय आहे? मी केवळ अस्वस्थच नाहीये; तर व्याकूळ आहे. माझे काळीज कळवळतेय.

शिक्षणाच्या हक्काचे काय झाले?
मराठी शाळांचे काय होणार?
कोणी  सांगेल का?

From Editor's desk

जर तुमच्याकडे Hindi, english, किंवा marathi भाषेमध्ये काही article, स्टोरी, किंवा कविता असेल व जी तुम्हाला आमच्या सोबत share करायची आहे. तर कृपया ती माहिती आपल्या फोटोसोबत (फोटो नसला तरी चालेल) आम्हाला E-mail करा. आमचा email Id आहे : swapnwel@rediffmail.com   
       
आम्ही त्याला तुमच्या नाव व फोटोसहित या ब्लॉग वर PUBLISH करु.

तर मग आपले लेखन आम्हाला पाठवत आहात ना?आम्ही वाट पाहत आहोत. आम्ही सभ्य भाषेतील सर्व प्रतिसाद व लेखन या ब्लॉगवर प्रकाशित करतो प्रकाशित करतो.

. Thanks !

खुद से जीतने की जिद है

खुद से जीतने की जिद है मुझे खुद को ही हराना है,
मै भीड़ नहीं हूँ दुनिया की मेरे अन्दर एक ज़माना है.!!
               ----------------------
खुद भी रोता है, मुझे भी रुला के जाता है…
ये बारिश का मौसम, उसकी याद दिला के जाता हैं।
                 ----------------------
ऐसा नहीं है की तेरे जाने से मर जाएंगे हम।
फिकर है तो
बस इन जख्मों के साथ कैसे आगे चल पायेंगे हम।
                 ----------------------
आदत सी हो चली है, तेरी बेरुखी की अब तो;
तू खुद मुझे बुलाये तो भी यकीन नहीं होता।
                  ----------------------
कितना ही हो तेरी बेरुखी का ख्याल।
तेरी मुस्कान के आगे बाकि कुछ कीमती नहीं।
                  ----------------------

गाडगे महाराज

यह घटना सन् 1907 के आस-पास की है। अमरावती के पास ऋषमोचन नामक गांव में एक बहुत बड़ा मेला लगा हुआ था। मेले में हजारों लोग आए हुए थे। इस वजह से वहां सफाई का नामोनिशान न था। सभी लोग यह सोच रहे थे कि मेले में इतने लोग हैं और सफाई कोई अकेले उन्हीं की जिम्मेदारी नहीं है। वे भोजन की जूठी पत्तलों, दोनों और मिट्टी के बर्तनों को जहां-तहां फेंके जा रहे थे। गंदगी बढ़ती जा रही थी और किसी का इस ओर ध्यान नहीं था। वहां एक युवा संत गाडगे महाराज भी उपस्थित थे। वह चारों ओर गंदगी देखकर अकेले ही झाड़ू लेकर सार्वजनिक स्थल पर सफाई करने में जुट गए। यह देखकर दर्शनार्थियों के मन में कौतूहल के साथ-साथ उनके प्रति आदर भाव जागृत हुआ और वहां भीड़ लग गई।

भीड़ को एकत्रित देखकर गाडगे महाराज बोले, 'आप मुझे इस तरह हैरत से क्यों देख रहे हैं? मैं कोई अजूबा नहीं हूं, न ही मैं कोई अनोखा काम कर रहा हूं। फर्क इतना है कि जिस सफाई को आप केवल अपने घरों तक सीमित रखना चाहते हैं, उसी सफाई को मैं पूरे देश में फैलाना चाहता हूं। गंदगी के कारण ही महामारी और असंख्य बीमारियां पनपती हैं। इसमें हम सभी का हाथ होता है और बीमारी की चपेट में आने वाले भी हम ही होते हैं। लेकिन हम जागते तभी हैं जब इसकी चपेट में आते हैं। मुझमें और आप में इतना अंतर जरूर है कि मैं पहले ही जागरूक हो गया हूं और यहां सफाई कर रहा हूं।' गाडगे महाराज की बातें सुनकर वहां मौजूद दर्शनार्थियों की नजरें झुक गईं। इसके बाद सभी श्रद्धालु झाड़ू लिए सफाई में जुट गए।

गुजरात निवडणुकांचे १२ महत्त्वाचे फॅक्टर्स

गुजरात निवडणुकीत अनेक फॅक्टर्स निर्णायक ठरले. जाणून घेऊयात असेच काही मुद्दे….

1. गुजरातमधील ५० टक्क्यांहून अधिक मतदार ४० वर्षांपेक्षा कमी वयाचे आहेत

2. यंदाच्या निवडणुकींच्या पार्श्वभूमीवर गुजरातमध्ये भाजप आणि काँग्रेस या दोन्ही पक्षांनी एकत्रितरित्या ६४ सार्वजनिक सभा घेतल्या

3. भाजपने ३४ तर काँग्रेसने ३० सार्वजनिक सभा घेतल्या

4. एकूण महिला मतदारांची संख्या ४८ टक्के तरी आत्तापर्यंत गुजरातमध्ये केवळ एकदाच महिलेने मुख्यमंत्रीपद भूषविले आहे. २०१४ मध्ये मोदी पंतप्रधान झाल्यानंतर आनंदीबेन पटेल यांनी मुख्यमंत्री पदाची शपथ घेतली होती.

5. १८२ पैकी केवळ ११ जागी भाजपने तर १० जागी काँग्रेसने महिलांना उमेदवारी दिली होती.

6. पहिल्यांदाच पूर्णपणे महिलांनी एखाद्या मतदार केंद्रावर सर्व जबाबदारी पार पाडली

7. यंदा ६८.७० टक्के मतदान झाले. २०१२ साली हाच आकडा ७१.३२ इतका होता. म्हणजे यंदा मतदानाची टक्केवारी २.९१ टक्क्यांनी घसरली

8. मोदींचा सी प्लेन दौरा आणि राहुल गांधींनी १२ हिंदू मंदिरांना दिलेली भेट यंदाच्या निवडणुकींच्या प्रचाराचे वैशिष्ट्य ठरले.

9. पहिल्यांदाच निवडणुकांमध्ये व्होटर व्हेरिफाइबल पेपर ऑडीट ट्रायल (व्हीव्हीपीएटी) मशिन्सचा वापर करण्यात आला. यामुळे मतदारांना आपले मत पडले की नाही हे तपासून पाहता येते.

10. भाजपने पट्टीदार समाजातील ५० ओबीसी समजातील ५८ तर १३ दलित समाजातील उमेदवारांना यंदा तिकीट दिले होते

11. काँग्रेसने पाटीदार समाजातील ४१, ओबीसी समजातील ६२ आणि दलित समजातील १४ उमेदवारांना तिकीट दिले होते

12. १९८५ साली काँग्रेसला एकूण मतदानापैकी सर्वाधिक मते मिळाली होती. १९८५ साली एकूण ५५.५५ टक्के मते काँग्रेसच्या पारड्यात पडली होती

You Are Not Everyone's Cup Of Tea

You Are Not Everyone's Cup Of Tea : 

        The world is filled with people who, no matter what you do, no matter what you try, will simply not like you. But the world is also filled with those who will love you fiercely.
           The ones who love you they are Your People. Don’t waste your finite time and heart trying to convince the people who aren’t your people that you have value. They will miss it completely.
            They won’t buy what you are selling. Don’t try to convince them to walk your path with you because you will only waste your time and your emotional good health. You are not for them and they are not for you.
          You are not their cup of tea and they are not yours. Politely wave them along and you move away as well. Seek to share your path with those who recognize and appreciate your gifts, who you are. Be who you are.
     You are not everyone’s cup of tea and that is OK. 

=======================================

From Editor's desk

If you have any article, story, or poem in Hindi, english or Marathi, which you want to share. Please email us with that information with your photo. Our email address is: swapnwel@rediffmail.com

We'll PUBLISH your information on this blog with your name and photo

. Thanks!

16 December : vijay diwas

बहिष्कृत बाबासाहेब-----अजूनही

*बहिष्कृत बाबासाहेब-----अजूनही*

✍गौरव लता मोहन✍

आज 6 डिसेंम्बर,

बाबाहेबांचा महापरिनिर्वाण दिवस, काहींसाठी दुःखद तर काहींसाठी अत्यानंदाचा.काही महारथी तर बाबासाहेब गेल्याच्या शोकापेक्षा आज बाबरी मशीद पाडल्याचा आंनद आपल्या dp तुन व्यक्त करत आहेत.

कारण आपल्या देशात दुसऱ्याच्या मृत्यूचे सोहळे साजरे करण्याची काही हिडीस लोकांची परम्परा आजही कायम आहे.

जसं गांधींना गोळ्या घातल्यानंतर ही नथुरामी पिलावळ फटाके फोडून आंनद साजरा करते किंवा  त्यांचा 'वध' केला अशी मखलाशी मारत हिंडताना दिसते किंवा आता नथुरामचे पुतळे उभारताना दिसते.

असाच प्रकार बाबासाहेबांबद्दल सुद्धा बघायला मिळतो,

यांच्याकडून त्यांची हत्या तर करवल्या गेली नाही, पण आता ते त्यांच्या विचारांना सुरुंग लावण्याची जबाबदारी नेटाने पार पाडत असतात.

अहो ते सोडा, पण त्यांच्या लेखी शुद्र ठरवल्या गेलेल्या ब्राम्हणेतर जमातींना बाबासाहेबांची इतकी ऍलर्जी आहे की, बाबासाहेबच त्यांना बहिष्कृत वाटू लागतात.

बाबासाहेब कोण्या एका धर्माचे किंवा जातीचे नसून ते एका मानवतावादी चळवळीचे प्रतिनिधित्व करत होते, हे आधी समजून घ्यायला हवे.

यांच्या डोक्यातून हे भूत काढणं  मोठं कठीण जातंय म्हणून हा लेखनप्रपंच.

*मला आलेले काही अनुभव सांगतो, जे की माझ्यासारख्याच सर्वसाधारण obc बांधवांना येत असतात*

1) तू महार, मांग चांभारांच्या लेकरांसोबत दिसतो, जेवतो, राहतो.(पहिल्यांदा मी कुणाच्याच जातीवर संशोधन करून मैत्री करत नाही हे स्पष्ट आहे आणि माझी मैत्री सर्व जाती धर्मातील लोकांशी आहे, फक्त दोष यांच्या जातीवादी चष्म्याचा आहे)

2) तुला काही तुझ्या जातीचा अभिमान वगैरे नाही वाटते !

(म्हणजे जातीसंग शेण खाण्याची प्रवृत्ती हे मला शिकवू पाहत असतात)

3) घरात बाबासाहेबांचा फोटो,

गौतम बुद्धाची प्रतिमा वगैरे ठेवतो,(म्हणजे तथाकथित 33 कोटी देव कमी पडले की काय ? असं बजावतात)

4) आपला धर्म सोडून जातोस वाटते ?(वास्तवात मी हे सर्व धर्म माझ्या डोक्यातून केव्हाचेच काढून टाकलेत आणि मला कोणताच तथाकथित धर्म स्विकारण्याची आवश्यकताही वाटत नाही व स्वतःला या जातीधर्माच्या पलीकडे गेलेला मानतो)

5) एखाद्या पुरोगामी विचाराचे किंवा निरीश्वरवादी विचाराचे समर्थन करतांना यांना आढळलो की, लगेच अनोळखी लोक विचारतात, 

(आपण आंबेडकरवाले आहात काय ?)

6) सोशल मीडियावर आंबेडकर किंवा बुद्धाचा dp जरी ठेवला, तर नातेवाईक म्हणतात,

(आता तर तुला आमची पोरगीच देत नाही, जा पहा त्यांचीच एखादी)

7) निळ्या रंगाची पसंती दाखवली, तर हे म्हणतात, तू बुद्धं शरणम वालाच ना ?

(मला तर निसर्गातील सर्वच रंग आवडतात)

8) आपल्यासाठी काय केलं बाबासाहेबांनी ?(हा प्रश्न विचारणारा वरीलपैकी सर्वात मूर्ख ठरतो, एखादा 2 चांगली पुस्तके वाचलेला माणूस असं म्हणूच शकत नाही)

9) केवढा तोरा त्यांना बौद्ध असण्याचा ?

(खरा बौद्ध या कट्टरतेत पडत नाही, पण तुम्हीही मिरवताच की जागोजागी आपली पाटीलकी !)

10) आरक्षणामुळे माजलेत साले !

(म्हणजे सर्व सत्ता, संपत्तीचा, नोकऱ्यांचा, जमिनींचा उपभोग काय यांनीच घ्यावा !)

एवढा तिरस्कार !

आणि तोही आपल्यासारख्याच त्याच हाडा-मांस-रक्तापासून बनलेला आहे हे माहित असून सुद्धा! हे तूम्ही केव्हा स्विकाराल ?

*हि घाण डोक्यातून काढून फक्त आपण मानव आहोत या एकाच विचाराने जागृत व्हा म्हणजे जातीचा व्यर्थ अभिमान गळून पडेल*

(सर्वच लोक अशा संकुचित विचाराचे आहेत असे माझे मुळीच म्हणणे नाही, पण जे आहेत त्यांच्यासाठी)

अरे जातीवादी भडव्यांनो !

(ही शिवी फक्त कुणबी,महार व ब्राम्हणेतरांसाठीच नाही तर जातीच्या गाजरावर ब्राम्हणांनासुद्धा जातीचं शेण खावयास लावणाऱ्यांसाठीही आहे) 

हे सनातनी, कर्मठ, कर्मकांडी ब्राम्हण्यवादी तुम्हा-आम्हाला आणि सर्व जमातींना एकाच पारड्यात मोजतात रे !

*मशिदी पाडायच्या वेळी तुम्ही हिंदू असता, आणि मंदिरात प्रवेश करतेवेळी किंवा यांच्या देवाचा नैवेद्य केल्याने देव बाटतो म्हणून शुद्र ठरता ?* याची  अक्कल केव्हा येईल ?

आता तरी फेकून द्या ह्या जातीवादी अभिमानाच्या कुबड्या आणि बना एक निसर्गाने निर्मिलेला "माणूस".

पण एका कोपऱ्यात मात्र थोडं चित्र पालटल्यासारखं वाटतं, जे लोक एकेकाळी बाबासाहेबांच्या नावानं बोटे मोडीत असत त्यांनाच आता बाबासाहेबांचा आधार घेतल्याशिवाय पर्याय उरला नाही, ते सुद्धा आपल्या dp वर बाबासाहेबांचा फोटो ठेवायला लागलेत.(मान्य आहे की, नुसता फोटो ठेवल्याने तो विचार आत्मसात होत नसतो, पण ती एक बदलाची सुरुवात आहे) 

तेवढी एक सकारात्मकता दिसून येते.

*अरे तो बाबासाहेब होता म्हणून आज मी हे लिहू शकलो, आणि तुम्ही वाचू शकला*

*एक सलाम त्या बापाला ज्याने लिहिलेल्या संविधानावर आजचा भारत टिकून आहे, नाहीतर केव्हाच लयाला गेला असता*

----------------------------------------

✍गौरव लता मोहन ✍

 (शोध अविरत सत्याचा)

     9665671263

============================

From Editor's desk

जर तुमच्याकडे Hindi, english, किंवा marathi भाषेमध्ये काही article, स्टोरी, किंवा कविता असेल व जी तुम्हाला आमच्या सोबत share करायची आहे. तर कृपया ती माहिती आपल्या फोटोसोबत (फोटो नसला तरी चालेल) आम्हाला E-mail करा. आमचा email Id आहे : swapnwel@rediffmail.com   

       

आम्ही त्याला तुमच्या नाव व फोटोसहित या ब्लॉग वर PUBLISH करु.

तर मग आपले लेखन आम्हाला पाठवत आहात ना?आम्ही वाट पाहत आहोत. आम्ही सभ्य भाषेतील सर्व प्रतिसाद व लेखन या ब्लॉगवर प्रकाशित करतो प्रकाशित करतो.

Thanks!!!

मोटिवेशनल शायरी

ज़िंदगी कि असली उड़ान  बाकी है

जिंदगी के कई इम्तेहान अभी बाकी है

अभी तो नापी है मुट्ठी भर ज़मीन हमने

अभी तो सारा आसमान बाकी है

*****

मज़िलें नहीं रास्ते बदलते है

जगा लो जज्बा जीतने का

किस्मत कि लकीरें चाहे बदले न बदले

वक़्त जरूर बदलता है

*****

परेशानियों से भागना आसान होता है

हर  मुश्किल ज़िन्दगी में एक इम्तिहान होता है

हिम्मत हारने वाले को कुछ नहीं मिलता ज़िंदगी में

और मुश्किलों से लड़ने वाले के क़दमों में ही तो जहाँ होता है

     *****

तू रख हौसला वो मंजर भी आएगा

प्यासे के पास चलकर समंदर भी आएगा

थक हार के ना रुकना ऐ मंजिल के मुसाफिर

मंज़िल भी मिलेगी मिलने का मज़ा भी आएगा

*****

परिंदो को मिलेगी मंज़िल एक दिन

ये फैले हुए उनके पर बोलते है

और वही लोग रहते है खामोश अक्सर

ज़माने में जिनके हुनर बोलते है

*****

बेहतर से बेहतर कि तलाश करो

मिल जाये नदी तो समंदर कि तलाश करो

टूट जाता है शीशा पत्थर कि चोट से

टूट जाये पत्थर ऐसा शीशा तलाश करो

*****

ज़िन्दगी हसीं है ज़िन्दगी से प्यार करो

हो रात सुबह का इंतज़ार करो

वो पल भी आएगा जिस पल का इंतज़ार है आपको

बस खुदा पे भरोसा और वक़्त पे ऐतबार करो

*****

कश्ती डूब कर निकल सकती है

शमा बुझ कर भी जल सकती है

मायूस ना हो इरादे ना बदल

किस्मत किसी भी वक़्त बदल सकती है

*****

आज बादलों ने फिर साज़िश की

जहाँ मेरा घर था वहीं बारिश की

अगर फलक को जिद है ,बिजलियाँ गिराने की

तो हमें भी ज़िद है ,वहि पर आशियाँ बनाने की

******

तारों में अकेला चाँद जगमगाता है

मुश्किलों में अकेला इंसान डगमगाता है

काटों से घबराना मत  मेरे दोस्त

क्योंकि काटों में ही अकेला गुलाब मुस्कुराता है

प्रेरणादायी विचार

1. आत्मविश्वास बढ़ाने का सबसे अच्छा तरीका यही है की तुम लगातार चुनौती का सामना करते रहो। निष्क्रिय रहना ही डर का सबसे बड़ा कारण है। जबतक आप चुनौती का सामना नही करोगे तब तक आप जीवन में सफलता हासिल नहीं कर सकते। इसीलिये आत्मविश्वास बढ़ाने के लिये आपको लगातार क्रिया करते रहना बहोत जरुरी है। क्योकि निष्क्रियता ही डर की जननी है।”

2. “सपने देखने वाले लोग इस दुनिया के उद्धारकर्ता होते है। जैसे कभी-कभी दिखने वाली दुनिया भी न दिखाई देने लगती है वेसे ही इंसानों को भी सपने दिखाई देते है। इसीलिए इंसान ने अपनी दृष्टी हमेशा साफ़ और सकारात्मक रखनी चाहिये।”

3. “जिंदगी में आने वाले सारे अवसर आपकी कल्पनाशक्ति में ही आपका इंतज़ार कर रहे है। कल्पनाशक्ति आपके दिमाग की एक कार्यशाला है। आप अपनी कल्पनाशक्ति को बदलकर सफलता और संपत्ति हासिल कर सकते हो।”

4. "किताबों में इतना खजाना छुपा होता है, जितना कोई लुटेरा कभी भी नहीं लूट सकता ।"

5. “जीतने वाले अलग चीजें नहीं करते, वो चीजों को  अलग तरह से करते हैं।”

6. “विचार को बोये, क्रिया को काटे (प्राप्त करना), क्रिया को बोये, आदत को काटे (प्राप्त करना), आदत को बोये, चरित्र को प्राप्त करे, चरित्र को बोये और किस्मत को प्राप्त करे।”

7. “मेरा सबसे अच्छा मित्र वो इन्सान है जो मुझे ऐसी किताब दे जो मैंने पढ़ी ना हो।”

=============================================

संपादक की डेस्क से

यदि आप के पास हिंदी, अंग्रेजी, या मराठी भाषा मे कोई  लेख, कहानी, या  कविता है। जिसे आप publish  करना चाहते है। तो कृपया आपकी कहानी आपके फोटो के साथ हमें भेज दिजिये । हमारा ईमेल आईडी है: swapnwel@rediffmail.com और उस कहानी,लेख ,कविता को हम आपके नाम और फ़ोटो के साथ ही  इस ब्लॉग पर publish कर देंगे।

         तो दोस्तो लिखना सुरु कीजिये।हम आपकी राह देख रहे है।

 धन्यवाद !!!!!!!!

लक्ष्य भी है मंज़र भी है

लक्ष्य भी है मंज़र भी है

चुभता मुश्किलों का खंज़र भी है

प्यास भी है आस भी है

ख्वाबो का उलझा एहसास भी है

रहता भी है सहता भी है

बनकर दरिया सा बहता भी है

पाता भी है खोता भी है

लिपट लिपट कर रोता भी है

थकता भी है चलता भी है

कागज़ सा दुखो में गलता भी है

गिरता भी है संभलता भी है

सपने फिर नए बुनता भी है

पानी को बर्फ में

बदलने में वक्त लगता है

ढले हुए सूरज को

निकलने में वक्त लगता है

थोड़ा धीरज रख

थोड़ा और जोर लगाता रह

किस्मत के जंग लगे दरवाजे को

खुलने में वक्त लगता है

कुछ देर रुकने के बाद

फिर से चल पड़ना दोस्त

हर ठोकर के बाद

संभलने में वक्त लगता है

बिखरेगी फिर वही चमक

तेरे वजूद से तू महसूस करना

टूटे हुए मन को

संवरने में थोड़ा वक्त लगता है

जो तूने कहा

कर दिखायेगा रख यकीन

गरजे जब बादल

तो बरसने में वक्त लगता है

जो मुस्कुरा रहा है उसे दर्द ने पाला होगा

जो चल रहा है उसके पाँव में ज़रूर छाला होगा

बिना संघर्ष के चमक नहीं मिलती

जो जल रहा है तिल तिल उसी दीए में उजाला होगा

जीत निश्चित हो तो कायर भी लड़ सकते हैं बहादुर वे कहलाते हैं

जो हार निश्चित हो फिर भी मैदान नहीं छोड़ते

शाम सूरज को ढ़लना सिखाती है शमा परवाने को जलना सिखाती है

गिरने वाले को होती तो है तकलीफ पर ठोकर ही इंसान को चलना सिखाती है

लहरों का शांत देखकर ये मत समझना की समंदर में रवानी नहीं है

जब भी उठेंगे तूफ़ान बनकर उठेंगे अभी उठने की ठानी नहीं है

खोल दे पंख मेरे कहता है परिंदा अभी और उड़ान बाकी है

जमीं नहीं है मंजिल मेरी अभी पूरा आसमान बाकी है

लहरों की ख़ामोशी को समंदर की बेबसी मत समझ ऐ नादाँ

जितनी गहराई अन्दर है बाहर उतना तूफ़ान बाकी है ।

हमेशा देर कर देता हूँ मैं

हमेशा देर कर देता हूँ मैं 

ज़रूरी बात कहनी हो 
कोई वादा निभाना हो 
उसे आवाज़ देनी हो 
उसे वापस बुलाना हो 
हमेशा देर कर देता हूँ मैं
 
मदद करनी हो उसकी 
यार का धाढ़स बंधाना हो 
बहुत देरीना रास्तों पर 
किसी से मिलने जाना हो 
हमेशा देर कर देता हूँ मैं 

बदलते मौसमों की सैर में 
दिल को लगाना हो 
किसी को याद रखना हो 
किसी को भूल जाना हो 
हमेशा देर कर देता हूँ मैं 

किसी को मौत से पहले 
किसी ग़म से बचाना हो 
हक़ीक़त और थी कुछ 
उस को जा के ये बताना हो 
हमेशा देर कर देता हूँ मैं 

मुनीर नियाज़ी

शहीद सिपाही भृगुनंदन चैधरी

             दिनांक 8 सितंबर 2012 को बिहार के गया और औरंगाबाद जिले के चकरबंधा जंगल में चार दिवसीय आपरेषन का दूसरा दिन था जब श्री महेंद्र कुमार, द्वितीय कमान अधिकारी और श्री सिंकू षरण सिंह, सहायक कमांडेंट की कमान में 205 कोबरा की टीमें नक्सलियों द्वारा विस्फोट की गई आईईडी की चपेट में आ गईं और उसके बाद अपनी मजबूत पोजीषन से माओवादियों ने उन पर फायरिंग कर दी। सुप्रषिक्षित बल की टुकड़ियों ने सक्रिय रूप से जवाबी गोलीबारी की। 

               दोनों तरफ से हो रही गोलीबारी के बीच श्री महेंद्र कुमार, श्री सिंकू षरण सिंह, उप निरीक्षक मोहन सिंह बिश्ट, सिपाही अमित कुमार, सिपाही अजीत कुमार सिंह और सिपाही नवनीष कुमार जैसे निर्भीक लड़ाकों के एक गुट ने रेंगकर बढ़ते हुए लाभकारी पोजीषन हासिल की और दो माओवादियों को ढेर कर दिया। डसके बाद इस टीम ने एचई ग्रेनेड दागे, यूबीजीएल और मोर्टार से फायर किए और 5 घंटे तक चली इस मुठभेड़ में नक्सलियों को पीछे हटने पर मजबूर कर दिया। 

                 इस दौरान श्री नीरज कुमार, सहायक कमांडेंट के नेतृत्व में सिपाही भृगुनंदन चैधरी और सिपाही दलीप सिंह की एक टीम पीछे की ओर से हमला कर रही थी तभी उन पर भारी जवाबी गोलीबारी हुई जिसमें सिपाही भृगुनंदन चैधरी और सिपाही दलीप सिंह ने एक नक्सली को मार गिराया। उसी समय नक्सलियों ने एक आईईडी विस्फोट करके दोनों जांबाज़्ाों को घायल कर दिया। परंतु अपने घावों से विचलित हुए बिना वे तब तक लड़ते रहे जब तक कि उन्होंने नक्सलियों को पीछे लौटने पर मजबूर नहीं कर दिया। नक्सलियों ने अपने कैडर के षवों को खींच कर ले जाने की दोबारा कोषिष की और उस प्रयास में घायल सिपाही भृगुनंदन चैधरी और सिपाही दलीप सिंह पर भारी फायरिंग की। 

              जोरदार फायरिंग के बीच फंसे और टांगों में भयानक दर्द के बावजूद सिपाही भृगुनंदन चैधरी नजदीकी खड्डे तक रेंगकर गए, पोजीषन ली और आगे बढ़ रहे माओवादियों पर कहर बरपा दिया। उनकी ताबड़तोड़ फायरिंग ने माओवादियों को बहुत नुकसान पहुंचाया और कई माओवादी गिरते देखे गए इसलिए माओवादी अपना इरादा छोड़कर वहां से भाग खड़े हुए। इस अत्यधिक सफल आपरेषन में सीपीआई (माओवादी) के जोनल कमांडर सहित 12 माओवादी मारे गए। 

              प्रतिकूल परिस्थितियों में प्रदर्षित उत्कृश्ट षौर्य, अदम्य साहस और उच्च कोटि की कर्तव्यपरायणता के लिए शहीद सिपाही भृगुनंदन चैधरी को कीर्ति चक्र से तथा अन्य सात कार्मिकों को वीरता के पुलिस पदक से सम्मानित किया गया।

शर्यत जगण्याची

         शर्यत जगण्याची

     रविवारची सुट्टी  होती म्हणून एका मित्राच्या घरी गेलो होतो.आम्ही गप्पा मारत बसलो होतो इतक्यातच त्याचा मुलगा आला.
" काय रे कुठं गेला होतास ? " मी विचारलं.
" क्लासला." एवढा एकच  शब्द बोलून तो आपल्या खोलीत निघून गेला. त्याच्या वडिलांनी नंतर त्याला हाक मारली
" अरे ये ना , काका आलेत बघ." "ते काय म्हणतात ते तर बघ ." वगैरे म्हणून बऱ्याच हाका मारल्या तरी तो बाहेर आला नाही.
" काय बिघडलंय ? " मी विचारलं.
" आज सहामाहीचे मार्क कळले ना ! दोन विषयांत नंबर हुकलाय ! " त्याची आई हसत हसत म्हणाली.
" मग काय झालं ? " मी म्हटलं , " एखाद्या विषयात चार दोन मार्क कमी पडले तर बिघडलं कुठं ? "
" ते आपल्याला झालं! त्याचं तसं नाही.एखाद्या विषयात एखादा गुण कमी मिळाला किंवा एखाद्या विषयातला नंबर चुकला तरी त्याला तो पराजय वाटतो."
" चुकीचं आहे हे !" मी म्हटलं," तो कुठले खेळ वगैरे खेळत नाही काय ?"
" मुळीच नाही." त्याची आई बोलली ," तो अभ्यास सोडून दुसरं काहीही करत नाही आणि आम्हीही त्याला कधी बाहेर सोडत नाही. उगाचच वेळ वाया जातो. खेळून काय होणार आहे ?  गल्लीतली पोरंही  टवाळ आहेत.त्यांच्यात मिसळून आमचंही पोर  बिघडायचं !....त्यापेक्षा घरच्या घरी अभ्यास केला  तर काय वाईट ?"
" चुकीचं बोलत आहात वहिनी ! " मी म्हटलं , " माझं मत जरा उलटं आहे. मुलांनी  अभ्यास थोड़ा कमी केला तरी चालेल पण खेळ भरपूर खेळले पाहीजेत असं माझं मत आहे."
" खेळ खेळून सगळीच मुलं तेंडुलकर किंवा सानिया मिर्झासारखी चँपियन होत नसतात म्हटलं ! " माझा मित्र म्हणाला.
मी हसलो.
"का हसलास ?" माझ्या मित्रानं विचारलं.
" प्रत्येकानं चँपियन होण्यासाठीच खेळ खेळायचा असतो  हे तुम्हांला कुणी सांगितलं ? " मी विचारलं.
" मग कशासाठी ? हरण्यासाठी ? " माझा मित्र उपहासाने बोलला.
" बरोबर बोललास ! " मी म्हटलं ,"  खेळ म्हटला की हरणे आणि जिंकणे या दोन्ही गोष्टी आल्याच. एक खेळाडू जिंकला तर दुसरा हा हरणारच. आपण मोठ्या माणसांनी मुलांना जिंकायला शिकवण्याबरोबरच त्यांना हरायलाही शिकवलं पाहिजे.आपण विजय जसा जल्लोषात साजरा करतो तसाच पराभवही खिलाडूवृत्तीनं स्वीकारला पाहिजे. आपल्या मुलांना जिंकण्याची सवय नसली तरी चालेल पण हरण्याची सवय पाहिजे. .......प्रत्येक वेळी मीच जिंकणार असं  म्हटलं तर कसं चालेल ?  फक्त जिंकण्याची सवय लागलेली मुलं पुढच्या आयुष्यात  एवढ्या तेवढ्या अपयशानं खचून जातात. आत्महत्या करायला उठतात , कधी कधी करतातही ! आज तुमचा मुलगा सहामाहीमध्ये मागे पडला म्हणून नाराज आहे. उद्या जीवनाच्या मोठ्या परीक्षेत तो मागे पडला  तर ? .....त्याचा प्रेमभंग झाला तर ?.... त्याला कुणी फसवलं तर ? जगू शकेल तो ? " मी विचारलं.
"तुझं तर काहीतरीच !"
" हो ना ! माझ्या मुलाला मार्क कमी पडले तर तो रडत किंवा कुढत बसत नाही. प्रतिस्पर्ध्याचं तो अभिनंदन करतो ,हसत हसत ......माझं आणखी एक निरीक्षण आहे, गल्लीत जी पोरं आज तुम्हांला टवाळ वाटतात ना तीच जगण्याच्या शर्यतीत उद्या जिंकणार आहेत.....
       कारण त्यांना पराजय पचवणं खूप सोपं जातं ! .....जो खिलाडूवृत्तीनं पराभव स्वीकारतो तोच या जगात यशस्वी होतो."

पंतप्रधानांचा ‘तगडा’ बायो-डेटा शैक्षणिक पात्रता-

माननीय माजी पंतप्रधान श्री मनमोहन सिंग
१९५०: चंदिगढ येथील पंजाब विद्यपीठातून बी. ए. (ऑनर्स) इकॉनॉमिक्स या विषयात प्रथम.
१९५२: पंजाब विद्यपीठातून एम. ए. इकॉनॉमिक्समध्ये प्रथम.
१९५४: केम्ब्रिज येथील सेंट जॉन्स कॉलेजमध्ये उत्कृष्ट कामगिरीसाठी राईट्स प्राईज.
१९५५ आणि १९५७ : केम्ब्रिज विद्यपीठाचे रेनबरी स्कॉलर.
१९५७ : डीफिल (ऑक्सफर्ड), डीलिट (होनोरिस कोसा), ‘भारतातील पोर्ट 
कॉम्पिटिटीव्हनेस’ या विषयावर पीएचडी प्रबंध.
व्यवसाय/ अध्यापन अनुभव-
१९५७-५९: पंजाब विद्यपीठात अर्थशास्त्राचे वरिष्ठ अध्यापक.
१९५९-६३: प्रपाठक, अर्थशास्त्र.
१९६३-६५: प्राध्यापक, अर्थशास्त्र.
१९६९-७१: प्राध्यापक, आंतरराष्ट्रीय व्यापार, दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स.
१९७६: जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ आणि दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्सचे 
सन्माननीय प्राध्यापक आणि सनदी अधिकारी. 
विविध पदांचा अनुभव-
१९७१-७१: परराष्ट्र व्यापार खात्याचे आर्थिक सल्लागार.
१९७२-७६: अर्थ खात्याचे मुख्य आर्थिक सल्लागार.
१९७६-८०: संचालक, भारतीय रिझव्‍‌र्ह बँक.
संचालक, इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट बँक ऑफ इंडिया.
एशियन डेव्हलपमेंट बँक आणि आयबीआरडी या आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्थांच्या भारतातील कामकाजाचे सल्लागार.
नोव्हेंबर १९७६- एप्रिल १९८०: वित्त खात्याचे सचिव (विभाग-आर्थिक व्यवहार)
अणु उर्जा आयोग आणि अवकाश आयोगाच्या वित्त समितीचे सदस्य.
एप्रिल १९८०-सप्टेंबर १५, १९८२: योजना आयोगाचे सदस्य सचिव.
१९८०-८३: भारत-जपान संयुक्त अभ्यास समितीच्या भारत समितीचे संचालक.
सप्टेंबर १६, १९८२-जानेवारी १४, १९८५: संचालक, भारतीय रिझव्‍‌र्ह बँक.
१९८२-८५: आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीचे भारतातील प्रमुख.
१९८३-८४: पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे सदस्य. 
१९८५: अध्यक्ष, इंडियन इकॉनॉमिक असोसिएशन.
जानेवारी १५, १९८५- जुलै ३१, १९८७: योजना आयोगाचे उपाध्यक्ष.
ऑगस्ट १, १९८७: नोव्हेंबर १०, १९९०: जीनीव्हा येथील साऊथ कमिशनचे महासचिव आणि आयुक्त. 
डिसेंबर १०, १९९०: मार्च १४, १९९१: आर्थिक व्यवहारांबाबत पंतप्रधानांचे सल्लागार.
मार्च १५, १९९१: जून २०, १९९१: संचालक, कंेद्रीय विद्यपीठ आयोग. 
जूून २१, १९९१: मे १५, १९९६: कंेद्रीय अर्थ मंत्री.
ऑक्टोबर १९९१: आसाममधून काँग्रेसच्या तिकिटावर राज्य सभेवर निवड.
जून १९९५: राज्य सभेवर पुन्हा निवड. 
१९९६: वित्त खात्याच्या सल्लागार समितीचे सदस्य. 
ऑगस्ट १, १९९६-डिसेंबर ४, १९९७: वाणिज्य खात्याच्या संसदीय स्थायी समितीचे संचालक.
मार्च २१, १९९८: राज्य सभेतील विरोधी पक्षनेते.
जून ५, १९९८: वित्त समितीचे सदस्य.
ऑगस्ट १३, १९९८: नियमांसंबंधींच्या समितीचे सदस्य. 
ऑगस्ट १९९८-२००१: विशेषाधिकार विषयक समितीचे सदस्य. भारतीय संसदीय गटाच्या कार्यकारी समितीचे सदस्य. 
जून २००१: राज्य सभेवर पुन्हा निवड. 
ऑगस्ट २००१: सदस्य, जनरल पर्पजेस कमिटी. 
पुस्तके-
इंडिया एक्स्पोर्ट ट्रेण्ड्स अ‍ॅण्ड प्रॉस्पेक्ट्स फॉर सेल्फ सस्टेन्ड ठाोथ, ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी, १९६४.
याशिवाय, विविध आर्थिक जर्नल्समध्ये प्रसिध्द झालेले असंख्य लेख.
इतर-
अ‍ॅडम स्मिथ प्राईझ, केम्ब्रिज विद्यपीठ, १९५६.
पद्म विभूषण, १९८७.
युरो मनी अ‍ॅवॉर्ड, फायनान्स मिनिस्टर ऑफ द ईयर, १९९३.
एशिया मनी अ‍ॅवॉर्ड, फायनान्स मिनिस्टर ऑफ द इयर फॉर एशिया, १९९३ आणि १९९४.
आंतरराष्ट्रीय-
१९६६- इकॉनॉमिक्स अफेअर्स ऑफिसर.
१९६६-६९: अनक्टॅडच्या व्यापार विभागाच्या वित्त समितीचे प्रमुख.
१९७२-७४: आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या इंटरनॅशनल मॉनेटरी रीफॉर्म साठीच्या २० जणांच्या समितीचे भारतातील उपप्रमुख.
१९८०-८२: भारत-रशिया संयुक्त योजना गटाच्या बैठकी. 
१९९३: जीनीव्हा येथील जागतिक मानवाधिकार बैठकीत सहभाग.
मनोरंजन-
जिमखाना क्लब, नवी दिल्ली; आजीवन सदस्य, इंडिया इंटरनॅशनल सेंटर. 
वैयक्तिक तपशील-
नाव: डॉ. मनमोहन सिंह
जन्मदिवस: सप्टेंबर २६, १९३२.
जन्मस्थान: गाह(पश्चिम पंजाब)
वडिल: एस. गुरुमुख सिंह
आई- अमृत कौर.
विवाह: सप्टेंबर १४, १९५८.
पत्नी: गुरुशरण कौर.
अपत्य: तीन मुली.